ارزیابی سطح توسعه¬ی کشاورزی و عوامل مؤثر بر آن در شهرستان هیرمند دکتر محمودرضا میرلطفی ، دکتر حمید شایان ، دکتر سیدامیرمحمد علوی¬زاده

پژوهش حاضر به بررسی  ابعاد و شاخص­های مهم و مؤثر ( متغیّر مستقل) بر توسعه­ی کشاورزی (متغیّر وابسته) منطقه می­پردازد. روش تحقیق، از نوع توصیفی- تحلیلی و بر مبنای داده­های جمع­آوری شده از پرسش­نامه­ی استاندارد روستا و خانوار می­باشد. برای تحلیل داده­ها از آزمون­های همبستگی، تحلیل عاملی و آزمون t متناسب با هدف تحقیق استفاده شده است. حجم جامعه­ی نمونه 372 سرپرست خانوار در 40 روستای نمونه بوده است که با روش تخصیص متناسب به صورت تصادفی به­دست آمده است. ضریب تغییرات چهار بعد توان کشاورزی نشان می­دهد که بُعد اجتماعی با ضریب 12/0 همگن­ترین و بُعد تولیدی با ضریب 35/0 ناهمگن­ترین بُعد است. بر اساس تحلیل عاملی، 9 عامل اصلی 14/79 از تغییرات واریانس متغیّر وابسته را تبیین نموده است که عامل اول آن تحت عنوان سرانه مالکیت و درآمد، بیشترین مقدار ویژه را به خود اختصاص داده است. آزمون همبستگی و تفاوت معناداری شاخص­های مختلف در دو گروه از روستاهای با سطح توسعه کشاورزی بالا و پایین نشان داده است که در 17 شاخص دارای تفاوت معنادار بوده­اند. لذا جهت تسریع روند توسعه­ی کشاورزی بخصوص در روستاهای عقب افتاده منطقه به این شاخص­ها بایستی اولویّت داده شود.